درز انبساط

یک ساختمانی کانکریتی ۳۰ متری را در نظر بگیرید. این سازه کانکریتی در درجه حرارت‌های ۳۸ درجه سانتی‌گرید به مقدار ۱۷ میلی‌متر دچار انبساط یا افزایش طول‌ می‌شود.

وقتی به جسمی گرما و حرارت می‌دهیم، انرژی جنبشی ذرات سازنده‌ی آن افزایش می‌یابد. به دنبال افزایش انرژی جنبشی و تحرکات مالیکولی، اتم‌ها و ذرات سازنده‌ی جسم، خواهان فضای بیشتری برای جنب و جوش خود هستند. این امر سبب می‌شود ماده دچار افزایش حجم یا انبساط شود. به میزان افزایش حجم ماده، در اثر افزایش درجه حرارت، ضریب انبساط حرارتی می‌گویند. لذا در هنگام طراحی مواد و قطعات، باید فضایی را برای حرکت آزادانه اجزا جهت انبساط طولی و عرضی، مانند درز انبساط در نظر گرفت.

در ساختمان‌ها و آپارتمان‌ها برای جلوگیری از خرابی‌های احتمالی ناشی از انبساط و انقباض، از درز انبساط استفاده می‌کنند. ساختمان در اثر تغییر درجه حرارتی که در داخل آن به وجود می‌آید و یا تغییرات حرارتی ناشی از تغییر فصل، دچار انبساط و انقباض می‌شود. لذا تعبیه فضایی مانند درز انبساط که مواد و مصالح، بتوانند انبساط و یا انقباض خود را در آن جبران کنند، امری ضروری است. هم‌چنین استفاده از درز انبساط در ساختمان‌های بزرگی که از چند بلوک بهم پیوسته ساخته شده‌اند، ضروری است. به‌طور کلی می‌توان گفت که از درز انبساط در ساختمان‌هایی که نسبت طول به عرض آن‌ها از یک سوم بیشتر است، استفاده می‌شود.

برای پوشاندن و پر كردن فواصل درز انبساط از موادی استفاده می كنند كه قابلیت ارتجاعی داشته باشد . باید دقت شود كه فاصله درز انبساط به هیچ وجه با مصالح ساختمانی پر نگردد.

نماهای ساختمان و انواع مواد قابل استفاده

 نمای ساختمان، پوسته هر ساختمان است و نقش بسیار مهمی در زیبایی و جذابیت آن ایفا می کند. در طراحی نما، معماران و سازندگان با توجه به شرایط آب و هوایی، موقعیت جغرافیایی، تعداد طبقات ساختمان، سلیقه افراد و بودجه آن ها اقدام به انتخاب نوع مصالح می کنند. نمای ساختمان یکی از پررنگ ترین بخش های اجرایی برای احداث یک بنا می باشد که عوامل متعددی همچون شیکی ، مدرنیته ، آرامش ، عایق صوتی و حرارتی و ایمنی را در بر می گیرد و مانع از اتلاف انرژی در یک ساختمان می شود 

نمای ساختمانی و طراحی نمای ساختمان مسکونی به منظره شهری شکل می دهد، از این رو طراحی نماهای مختلف باید با یکدیگر هماهنگی داشته باشد.

نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید، هماهنگی درب ورودی ساختمان با هارمونی نمای ساختمان می باشد.

در این مقاله مصالح رایج قابل استفاده در نمای ساختمان به معرفی گرفته میشود.

نمای خشتی

نمای خشت از جمله نماهایی است که از گذشته تا امروز مورد استقبال قرار گرفته است. خشت در انواع مختلف تولید و در اختیار مشتریان قرار می گیرد. طراحی نمای خشتی به دلیل بالا بودن تنوع خشتها بسیار متنوع است و یک معمار با توجه به سلیقه خود می تواند زیباترین طرح را اجرا کند.

خشت نما ساختمان، به صورت ساده و یا دکوراتیو قابل طراحی است و در هر دو شکل جلوه ای زیبا به ساختمان می بخشد. اگرچه به نظر می‌رسد که استفاده از خشت تا حدودی جای خود را به نمای سنگی داده است اما با ورود انواع مدرن از خشتها که از فناوری‌های پیشرفته بهره برده‌اند تا حدودی توانسته‌اند که عقب‌ماندگی خود را جبران کنند. از حق که نگذریم، نماهای خشتی از جنبه‌های زیادی می‌توانند بهترین گزینه برای نمای ساختمان مسکونی باشند. از طرفی یک نمای بسیار خاص را به دست خواهد داد که از این نظر برتری قابل توجه به نماهای تکراری تراورتنی دارند.

 نماهای خشتی همیشه بخش مهمی از تاریخچه نمای اسلامی بوده‌اند و خواهند بود. به همین دلیل هم سازگاری خوبی با فرهنگ کشور ما دارند.

کاربرد آجر به عنوان نمای ساختمان‌های مسکونی بیشتر در ترکیب با سایر مصالح دیده می‌شود زیرا استفاده صرفاً از خشت در نما ظاهری یکنواخت نه چندان جذاب را به دست خواهد داد. نماهای خشتی هم می‌توانند معماری سنتی و هم مدرن به خود بگیرند. ترکیب آن با مصالح مدرنی همچون کانکریت، فلز و شیشه به مدرن جلوه دادن نمای خشتی کمک می‌کند.

نمای کامپوزیتی

نمای کامپوزیت با استفاده از ورق های کامپوزیت اجرا می شود که این روق های حاوی مواد ترکیبی هستند که شامل دو لایه ورق از جنس آلومینیوم و یک لایه از مواد پلی اتیلن می باشد که در کل ضخامت ورق های آلومینیومی کامپوزیت به 4 میلی متر می رسد . این ورق ها سبک هستند و لایه خارجی آنها توسط آستر آپوکسی رزین و یک لایه PVDF که رنگ را تثبیت می کند پوشانده می شود و برای محافظت از ورق ها از یک لایه فیلم استفاده می گردد که پس نصب در محل این لایه از روی کار کنده می شود .

کامپوزیت پنل آلومینیوم را می توان با طرح سنگ یا طرح چوب پیاده سازی کرد . ورق های طرح سنگ شامل سه لایه پوشش رنگی لمینیت شده بر روی سطح آلومینیوم در طرح ها و رنگ های متنوع می باشد . ورق طرح چوب نیز قابلیت کاربرد در داخل و خارج ساختمان را دارد این ورق ها از یک لایه لمینیت شده تشکیل شده است .

از مزایای کامپوزیت نما می توان به وزن سبک، تنوع رنگ بالا، قابلیت شستشو، مقاومت حرارتی، رطوبتی و صوتی اشاره نمود.

در حال حاضر نماسازی اکثر ساختمان های مدرن با ورق های رنگارنگ کامپوزیت صورت می گیرد، زیرا زیبایی این نما فوق العاده است

قیمت بالا، عدم مقاومت در برابر ضربه و فشار شدید از معایب نما کامپوزیت به شمار می رود.

نمای سمنتی

نمای سمنتی ساختمان (پلستری) از جمله نماهایی است که قیمت اجرای آن ارزان می باشد. سرعت اجرای این نما بالاست و در کمترین زمان ممکن می توان آن را بر روی سطح خارجی ساختمان اعمال نمود. نمای سمنتی از مقاومت لازم در برابر حریق برخوردار است و در صورت بروز آتش سوزی از انتشار آن جلوگیری می کند.

  امروزه نوعی کانکریت به نام کانکریت نما یا کانکریت اکسپوز تولید میشود که با استفاده از آن می توان سطحی صاف و صیقلی برای ایجاد یک نمای شیک و هموار فراهم نمود . کانکریت اکسپوز حاوی پنل های کانکریتی است که به صورت پیش ساخته و در بافت های خاکستری یا سفید مورد استفاده واقع می شود . این کانکریت ها به دلیل داشتن سطح صاف و صیقلی به راحتی قابل رنگ آمیزی هستند . استفاده از کانکریت اکسپوز علاوه بر داشتن مقاومت بالا سبب می شود که نیاز به استفاده از مصالح دیگر برای پوشش سطح کار نباشد و هزینه نما کاهش یابد .

ازمزایای کانکریت اکسپوز میتوان به مقاومت در برابر شرایط بد آب و هوایی، قالب گذاری در اندازه های دلخواه واجرای سریع نام برد.

نمای سنگی

نماهای سنگی بدون شک یکی از محبوب‌ترین و رایج‌ترین انواع نمای مناسب برای ساختمان مسکونی به شمار می‌آید که همواره زیبایی و جذابیت خود را در طول زمان های مختلف به نمایش می گذارد تراورتن، مرمر و گرانیت از اصلی‌ترین سنگ‌های به کار رفته در اجرای نماهای ساختمان‌های مسکونی هستند البته تراورتن بسیار متداول‌تر است.  نمای رومی یکی از نماهای سنگی است که زیبایی حیرت آوری به ساختمان می بخشد.

نمای سنگی سالیان سال ماندگار است و در برابر عوامل مختلف نظیر باد، باران، برف، نور خورشید و گرد و غبار مقاوم می باشد.

سنگی که برای نمای ساختمان انتخاب می شود باید از دوام و استحکام لازم برخوردار باشد، در غیر این صورت در اثر انقباض و انبساط دچار ترک خوردگی خواهد شد. نمای سنگی ساختمان مسکونی و یا سایر بناها نیازمند مراقبت می باشد و هر چند وقت یکبار، نماشویی آن الزامیست.

از مزایای نمای سنگی  رنگ ثابت، عدم آلودگی و کثیفی و تنوع زیاد در رنگ و  جنس را میتوان نام برد. هزینه بالای اجرایی، اجرای زمان بر، و اجرای مشکل در ارتفاعات معایب نمای سنگی میباشد.

نمای شیشه ای

نمای شیشه ای ساختمان از جمله پرطرفدارترین نمای ساختمانی است که در تمام ساختمان های مسکونی، اداری و تجاری به چشم می خورد. این نوع نما که به نمای شیشه ای کرتین وال نیز معروف است،

استفاده از شیشه علاوه بر زیبایی می تواند نور درون ساختمان را نیز تامین کند . کیفیت شیشه و ضد عایق صوتی و حرارتی بودن آن بسیار حائز اهمیت می باشد . امروزه استفاده از شیشه های دوجداره یا سه جداره نشکن بسیار پر کاربرد بوده و اکثریت ساختمان های مدرن ، بخش وسیعی از نمای خود را به شیشه اختصاص می دهند که البته استفاده از نمای تمام شیشه ای سبب اتلاف انرژی می شود .

از مزایای نمای شیشه ای سرعت در اجرا، فراهم سازی دید نمای بیرونی برای ساکنین داخل ساختمان، قابلیت ترکیب با کلیه متریالها، سبک و قابل ترمیم و دارای تنوع در رنگ میتوان نام برد.

معایب نمای شیشه عبارت از مصرف زیاد انرژی، کثیف و چرک شدن سریع و نظافت مشکل، و همچنین مقاومت کم در مقابل ضربات می باشد.

نمای چوبی

یکی از زیباترین نماهای ساختمانی، نمای چوبی است که این روزها در ساخت خانه های مدرن اجرا می شود. ترکیب چوب با سایر متریال ها نظیر فلز و شیشه زیبایی نما را دوچندان می کند و آن را خاص تر جلوه می دهد. 

ترمووود یک نوع چوب پروسس شده مقاوم است که بدلیل گذر از مراحل پروسس در مقابل شرایط بد آب و هوایی ، حرارت و پوسیدگی کاملا مقاوم می باشد .  تیمار حرارتی چوب سبب می شود کلیه مواد مضر و رزین چوب حذف شود و باکتری های موجود در آن از بین برود و ماده ای خالص و استریل شده فراهم شود که علاوه بر نما بتوان در بخش های داخلی ساختمان نظیر زینه ، سقف ، دروازه و کلکین ، سونا و غیره از آن استفاده نمود . علاوه بر آن ، این مواد قابل ترکیب با مواد های دیگر نیز می باشد و جلوه مناسبی برای ساختمان به ارمغان می آورد و در کشورهای غربی کاربردهای زیادی در ساخت انواع نمای ساختمان مسکونی و انواع نمای ساختمان ویلایی  دارد .

مزایای ترموود : نصب سریع و آسان، ثبات و دوام در برابر ساییدگی و شرایط محیطی، امکان برش و ایجاد مدل های قوس دار، امکان نصب و جداسازی آسان، نگهداری و شستشوی آسان

نمای سرامیکی

استفاده از نمای سرامیکی  کاربردهای زیادی در حوزه معماری دارد ، سرامیک پرسلانی زیرمجموعه ای از تایل های سرامیکی است که نسبت به تایل های دیگر مقاوم تر است  . نمای سرامیکی جزء نماهای خشک محسوب می شود و می توان از آن برای نما ساختمان مسکونی ، نمای ساختمان اداری و یا تجاری بهره برد .

مزایای نمای سرامیکی :عایق مناسبی در برابر صوت ، حریق و رطوبت می باشد.

دارای رنگ و طرح های متنوعی است

از پایداری و استحکام قابل توجهی در طول مدت زمان زیادی برخوردار می باشد .

برای مناطقی همانند کابل و غزنی که زمستان آن شدیدا سرد است نمای سرامیکی توصیه نمیگردد. زیرا سرامیک ممکن است در هوای سرد باعث شکستگی و درز گردد.

رنگ های ساختمانی و انواع آن

رنگ‌آمیزی ساختمان از اموری است  که تأثیر مستقیم و بااهمیتی بالای ساختمان دارد.  رنگها تاثیرات فروانی بر روحیه و رفتار انسانها می گذارند و حالات روانی وعاطفی آنان را شدیداً تحت تاثیر قرار می دهند. رنگها هر یک حاوی پیامی خاص به بینندگان می باشند که این موضوع از قدیم مورد برسی و تحقیق دانشمندان و روانشناسان بوده و در دهه های اخیر در مباحث روانشناسی رنگها تحقیقات و کندوکاوهای فراوان و مفصل صورت پذیرفته است.

رنگ‌هایی که در طیف رنگ‌های نقاشی ساختمان در ناحیه سرخ قرار دارند به عنوان رنگ‌های گرم شناخته می‌شوند که این دامنه‌اش از احساسات گرم و صمیمانه تا احساس خشم و عصبانیت متغیر است.

رنگ‌هایی که در ناحیه آبی طیف نقاشی ساختمان قرار دارند، رنگ‌های سرد نامیده می‌شوند و شامل آبی، ارغوانی و سبز هستند. این رنگ‌ها در نقاشی ساختمان معمولاً آرامش بخشند امّا گاهی نیز ممکن است احساس غمگینی و بی‌تفاوتی را به ذهن آورند.

همه ی رنگ ها از 4 جزء اصلی تشکیل میشوند: رنگ دانه یا پیگمنت ها، رزین ها، حلال ها و افرودنی ها. رنگ دانه مواد رنگی هستند. حلال ها عاملی هستند که به رنگ دانه خاصیت مایع بودن می دهند و با خشک شدن رنگ از بین میروند و بخار میشوند. افزودنی ها نیز ویژگی های خاصی برای عملکرد و کاربرد رنگ ایجاد می کنند. مثلا اینکه رنگ ضد لک و یا ضد قارچ باشد.

انواع رنگ های ساختمانی قرار ذیل اند:

رنگ ساختمانی پلاستیک (Plastic Paint)

این رنگ از قدیمی‎ترین رنگ‌های ساختمانی است. رنگ‌آمیزی با این رنگ، ساده است از آنجایی که رنگ پلاستیک زود کثیف می‌شود برای سقف، داخل کمدها و الماری ها و انباری‎ها مناسب می باشد؛ زیرا این‌ محیط‌ها خیلی کمتر کثیف و یا لکه می‌شوند. این رنگ قابل استفاده روی آهن آلات مثل در و پنجره و  کتاره فلزی نیست.

مزایا و معایب رنگ پلاستیک:

این رنگ با آب مخلوط می‌شود و نیاز به حلال‌های نفتی ندارد. اما به دلیل همین آب گریز نبودن، آب را به خود جذب می کند. زود چرک می‌شود و قابل شست ‌و ‌شو هم نیست.

ماندگاری این رنگ پایین است و مقاومت کمی نسبت به نور خورشید دارد

سرعت در رنگ آمیزی این رنگ‌ها زیاد است.

بوی زننده ای همانند رنگ‌های روغنی ندارد.

قیمت رنگ پلاستیک مناسب است.

اجرای آن راحت و کم دردسر است و سرعت بالایی در رنگ آمیزی دارد.

زود خشک می شود، مات بوده و ایرادهای سطوح را تا حد زیادی پوشش می دهد

رنگ روغنی (Oil Paint)

رنگ های روغنی از جمله رنگ های است که پایه آن یک حلال نفتی به نام تینر می باشد. از این جهت میتوان گفت که این نوع رنگ ها در کنار همه مزایای خود ممکن است به سلامت افراد و محیط آسیب برساند.

رنگ روغنی به سه دسته براق، مات و نیمه مات دسته بندی میشوند:

1- رنگ روغنی براق

مقاومت، ماندگاری و پوشانندگی بالایی دارد و به همین دلیل گزینه‌ی مناسبی برای تمام سطوح از جمله در و پنجره هاست اما موج و ایرادهای گچ کاری را مشخص می‌کند.

این رنگ قابل شستشوست.

به دلیل براق بودن نور را منعکس می‌کند و باعث روشنایی بیشتر فضا می‌شود.

2- رنگ روغنی مات

نسبت به رنگ روغنی براق، پوشانندگی کمتر و بوی بیشتری دارد.

به علت مات بودن نور را منعکس نمی‌کند و ایرادات گچ کاری را تا حدودی نشان نمی‌دهد.

مانند رنگ براق صد در صد قابل شست و شو نبوده و به راحتی نمی‌توان آن را پاک کرد.

3- رنگ‌های روغنی نیمه مات نیز بین این دوسته قرار می‌گیرند.

رنگ ساختمانی مولتی کالر

رنگ مولتی کالر ترکیبی از چند رنگ مختلف با طرح‌های متفاوت است که ظاهرآن برجسته است و کاربرد تزئینی دارد. کار با این رنگ راحت است چون به هیچ حلال یا ترکیب نفتی‌ای برای استفاده نیاز ندارد در نتیجه میتوان در فضاهای بسته از آن استفاده کرد

این نوع از رنگ‌ها قابل اجرا بر تمامی سطوح‌ هستند. رنگ‌های مولتی‌کالر دکوراتیو بوده و یک لایه‌ی نازک روی سطوح ایجاد می‌نماید.

بافت ویژه این رنگ و مات و کم‌ جلا بودن آن، مشکلاتی از قبیل موج و خرابی سطح زیر کار دیوار را در خود محو می‌کند.

از آن جایی که ذرات معلق هوا و دودها را به خود جذب نمی‌کند، برای محیط‌های پرترافیک و یا پر رفت‌و‌آمد مانند زینه ها بسیار مناسب است.

در صورت آسیب‌دیدگی به سادگی با حداقل مواد و به بهترین وجه ممکن قابل ترمیم است.

در مدت کوتاهی خشک می‌شود، بدون بو است، قابلیت اجرا روی تمامی سطوح بدون رنگ پریدگی و زرد شدن را دارد.

رنگ ساختمانی بلکا

این رنگ جایگزین مناسبی برای کاغذ دیواری است. در واقع نوعی پوشش سلولوزی است که از الیاف طبیعی همچون پنبه ساخته شده است.

این پوشش نیاز به زیر سازی ندارد و به راحتی عیوب زیر کار را می‌پوشاند.

عایق حرارتی و برودتی خوبی است، سبک است و تنوع رنگ آن بالاست.

بدون بو و حساسیت و قابل شستشو است.

با رزین های مخصوص می توان آن ها را ضد آب نمود. عایق رطوبت است و ترک نمی‌خورد.

این پوشش بر خلاف رنگ و کاغذ دیواری به آسانی قابل ترمیم است.

رنگ پتینه

پتینه کاری هنری است که می‌توان با استفاده از رنگ‌ها و ابزار مختلف بافت‌های بصری زیبا و جذاب بر سطوح ایجاد کرد.

این رنگ نسبت به رنگ‌های ساده عموما دل نشین تر است.

صد در صد قابل شست و شو است و بر روی هر سطحی قابل اجراست.

نسبت به رنگ‌های ساده نظیر سفید دیرتر چرک و غبار را نشان می دهد.

رنگ ساختمانی اکریلیک

این نوع رنگ در دسته رنگ‌های ساختمانی جدید قرار دارند از رنگ پلاستیک در بحث قابل‌شست‌وشو بودن خیلی بهتر می باشند. و در مقایسه به رنگ روغنی هم اینکه پایه رنگ اکریلیک آب است پس بوی آزاردهنده رنگ‌های روغنی را ندارد.

این رنگ ها بسیار متنوع ‌‌اند و به علت غلظت بالا دارای پوشانندگی فراوان و برای ایجاد بافت در سطوح مناسب هستند اما برای رنگ آمیزی دروازه ها و سطوح چهارچوب‌ها قابل استفاده نیستند.

به سرعت خشک می‌شوند و بدون بو هستند.

این رنگ ها با آب مخلوط می‌شوند و در انواع مات، براق و نیمه براق عرضه می گردند. اما نوع براق آن ها هم نسبت به رنگ روغن از براقیت کمتری برخوردارند.

صد در صد قابل شستشو بوده و مقاومت بالایی دارند.

نسبت به نور خورشید حساسیت ندارد

این رنگ، طرح‎دار برجسته است. به بیان بهتر، بافت این رنگ برجسته است و مناسب باسلیقه خیلی افراد میباشد.

رنگ نانو

رنگ نانو محصولی مایع است که امکان استفاده از آن توسط هر نوع وسیله‌ی رنگ آمیزی میسّر است. این محصول با استفاده از روش‌های آسان و سریع قابل اجرا بوده و به صورت تک جزیی و بدون حلال مصرف می‌شود. گاهی هم تنها حلال آن آب است.

این رنگ به دلیل مقاومت بسیار بالا در شرایط جوی مختلف، قابل استفاده در نمای بیرونی و بام ساختمان‌ها است.

دارای قدرت چسبندگی بالا بر سطوح فلزی، چوبی، گچی، سیمانی، بتنی، گالوانیزه و سایر سطوح است.

رنگ نانو قابلیت شستشوی آسان با آب و صابون و حتی آب باران را دارد. مقاوم در برابر رشد باکتری‌ها، کپک و قارچ است.

قابلیت استفاده به صورت بی‌رنگ (شفاف) متناسب با جنس سطح، قابلیت اضافه کردن رنگدانه پایه آب جهت تبدیل به رنگ‌های متنوع، ضد اشعه UV خورشید، از ویژگی‌هایی است که این نوع رنگ را از بقیه انواع آن متمایز می‌کند.