 |
| خشت کاری |
از زمانی که ایده ساخت خانه به ذهن انسان خطور کرد، دیوار و سقف از اجزای اصلی آن بوده و دیوارها با مصالح بنایی ساخته میشوند. خشت‌ها معروف ترین واحدهای ساخت دیوارهای بنایی در ساختمان هستند. خشت کاری از روی هم قرار دادن خشت‌ها به صورت رجی یا ردیفی انجام میشود. در این روش بنایی، خشت‌ها به صورت یک الگوی تخت روی هم قرار میگیرند و بین خشت‌ها مصالح ریخته میشود تا به همدیگر بچسبند. مقاومت خشت کاری به نوع مصالح مورد استفاده در بنایی، مهارت بنا و نظارت بستگی زیادی دارد. حتی در صورت وجود مصالح بنایی باکیفیت، ناشیگری بنا و نبود نظارت منجر به ساخت نامرغوب میشود.
دیوارچینی یکی از مباحث به ظاهر ساده در تکمیل یک ساختمان است.
تجارب زلزله‌های پیش‌آمده در داخل و خارج کشور نشان می دهد که بیشتر آسیب‌ها و
خسارات، ناشی از تخریب عوامل غیرسازه‌ای مثل دیوارهای جداکننده، دیوارهای بنایی،
وسایل موجود و به نوعی کلیه چیزهایی که نقش باربری ندارند، بوده است.
بناء جهت انجام خشت
کاری با کیفیت مناسب و مقاومت لازم در زلزله ها در نظر گرفتن موارد آتی ضرور است.
1. قبل از خشت کاری باید کیفیت خشت مورد نظر چک و
ارزیابی گردد. خشت باید دارای مقاومت بیشتر از 50 کیلوگرام بر سانتی متر مربع
باشد. خشت‌ها باید سالم وبی نقص بوده و پخته شده باشند و نیز نباید هیچگونه ترک
خوردگی و سوراخ در آنها وجود داشته باشد. خشت‌ها باید به گونه باشند که اگر دو
دانه را به هم بزنیم باید صدای فلز بدهند و نیز اگر از ارتفاع 90 تا 120 سانتی متر
آنها را بر زمین بیاندازیم نشکنند.
2. خشت
های مورد نظر برای خشت کاری باید برای مدتی مناسبی در آب انداخته شود تا ضمن از
بین رفتن گرد و خاک و نمک موجود در خشت، تمایل خشت به جذب آب مصالح کم گردد. . مکش آب بین ۸ تا ۱۸ فیصد وزن خشت می
باشد، چون مکش زیاد به علت پوکی یا خامی خشت بوده و مکش کمتر از ۸ درصد موجب چسبندگی نامناسب خشت به مصالح میشود. جهت جلوگیری از
شوره زدن دیوار بعد از خشت کاری بهتر است آب مورد استفاده آب قابل شرب و فاقد نمک
باشد. قابل ذکر است که اگر دیوار با گچ کار میشود نباید خشت در آب انداخته شود.
3. در هنگام خشت کاری افقی بودن و
عمودی بودن آن کنترول گردد. در خشتکاری بسیار ساده و معمولی می توان افقی و
یا عمودی بودن دیوار ها را آزمایش کرد. جهت آزمایش عمودی بودن دیوار از شاقول استفاده
میگردد.
4. تمام دیوار ها باید از کنج تا کنج به یک سطح اعمار شوند جهت
امتحان نمودن از پایپ لول و یا توسط متر از کف اندازه شود.
5. خشت کاری باید همه روزه در موسم متوسط دوبار و
در موسم بسیار گرم سه بار آبدهی گردد.
6. در هنگام خشت کاری باید بافت آن در نظر گرفته شود. همچنین باید
بین دو خشت مجاور فاصله کافی در نظر گرفته شود تا توسط مصالح پر و چسبندگی لازم بین خشت‌ها بوجود
آید. درزهای بین خشت‌ها در دو ردیف مجاور نباید که برابر هم قرارگیرند.
7. کوشش گردد که خشت‌ها توته و پارچه کار نگردد. استفاده از خشت شکسته
و ناسالم موجب استحکام کمتر دیوار و استفاده بیشتر از مصالح میشود.
8. در وقت خشت کاری زمانیکه خشت‌ها بالای لایه
مصالحه گذاشته می شوند باید کمی بالای آن فشار آورده شود تا مصالح در خالیگاه ها
رفته و چسپندگی خوبی بین مصالح و خشت به میان آمده و همه درز و بافت های میان دو
خشت پهلو به پهلو از مصالحه پر گردد.
9. مصالحه که میان دو خشت انداخته می شود کمتر و
یا بیشتر از یک سانتی نباشد.
10. در کنار چوکات ها باید خشت کاری محکم و ضخیم
کار شود.
11. در
دیوارهای خشتی به فاصله 30 تا 45 متر حد یک درز انبساط به عرض 18 ملی متر نیاز است
تا در حین اختلاف دما از تخریب دیوار جلوگیری گردد.
12. در
جاهای که دیوار خشتی نیاز به بندکشی یا انگاف دارد. باید انگاف کاری حد اقل 28 روز
بعد از خشت کاری انجام شود تا مصالح استفاده شده بتواند به مقاومت لازم را بدست
آورده و دوباره منقبض شود.
13. دیوارهای با عرض 10 سانتی
متری روزانه یک متر، با عرض 22 سانتی متری روزانه 2 متر و دیوار با عرض 35 سانتی
متری روزانه الی 3متر باید خشت کاری شود. این به این خاطر است که به مصالح فرصت
لازم را برای چسبندگی داده شود.
با درنظرداشت موارد فوق میتوان به دیواری با مقاومت لازم دست یافت.